het formatieplan in het onderwijs

Het formatieplan kent meerdere vormen: bestuursformatieplan, meerjaren-formatieplan, jaar-formatieplan. Maar hoe het ook heet, het formatieplan is een weergave van de formatieve inzet die de organisatie nodig heeft om haar (onderwijs)doelstellingen ter realiseren, en hoe dat zich verhoudt tot de verwachte middelen die beschikbaar komen. 

Zo zal in het bestuurs(meerjaren)formatieplan de nadruk liggen op wat er terecht komt van de visie op onderwijs, personeel, organisatie en financiën op bestuursniveau op de langere termijn. Meer strategisch dus. Het meerjarenformatieplan op school/vestigingsniveau zal een doorrekening voor meerdere jaren geven, en wat de verwachte effecten zijn op de omvang van de formatie, de uitvoering van het meerjaren schoolplan en hoe voorgesorteerd wordt op die verwachtingen.  Het jaar-formatieplan is een overzicht van de formatie die nodig is om een verantwoorde invulling aan de onderwijstaken te geven voor het komende schooljaar.  Op basis hiervan kan een doorrekening van de verwachte lasten worden gemaakt.  Hoewel bestuurs- en meerjaren-formatieplannen belangrijk zijn, zal de verdere uiteenzetting hierna zich beperken tot de meest operationele: het jaar-formatieplan. 

Met opstellen formatieplan start feitelijk begrotingsproces van het daaropvolgend kalenderjaar. Immers met vaststelling van het formatieplan legt de onderwijsinstelling al voor 7 maanden haar personele uitgaven van dat jaar vast. Uitgaande dat de personele uitgaven totaal zo’n 85% van alle lasten vormen, en de overige 15% materiële uitgaven maar beperkt te beïnvloeden zijn; kunnen we concluderen dat bij het vaststellen van het formatieplan we zo’n 65% van de uitgaven van dat jaar vast liggen. Daarnaast stelt het formatieplan de organisatie in staat om de exploitatie van het lopende begrotingsjaar voor de periode augustus – december bij te kunnen sturen. 

Het formatieplanproces zal eind maart begin april starten, dat heeft met name te maken met het beschikbaar komen van leerlinggegevens. Voor het PO is dat de 1 februari-telling en voor het VO de verwachte instroom in leerjaar 1. En hiervoor is één a anderhalve maand de tijd; in de wetenschap dat de (P)MR instemmingsrecht heeft bij de vaststelling van het formatieplan, en de zomervakanties begin juli starten.