Woningcorporaties
Nieuw in het jaarverslag 2023: ESG
Het lijkt vooralsnog onduidelijk of de Europese duurzaamheidsregels van de CSRD door de Nederlandse regering ook van toepassing worden verklaard voor de woningcorporaties.
Het lijkt vooralsnog onduidelijk of de Europese duurzaamheidsregels van de CSRD door de Nederlandse regering ook van toepassing worden verklaard voor de woningcorporaties.
Woningcorporaties zijn immers geen vennootschappen, maar opereren verder wel als een onderneming. Tegelijkertijd zijn ze door de Woningwet ook gebonden aan regels voor de jaarrekening en het bestuursverslag. Woningcorporaties hebben een grote rol in het bevorderen van het ESG-beleid (Environmental, Social, Governance). Ze zijn een belangrijke speler op sociaal, maatschappelijk gebied en hebben een belangrijke rol in duurzaamheidsontwikkelingen.
Los van de verwachte Nederlandse wetgeving spelen ook andere ontwikkelingen een rol die ervoor zorgen dat al in de jaarverslaggeving over 2023 meer informatie zal moeten worden gegeven op dit vlak.
Woningcorporaties zijn op grond van de Woningwet gehouden aan de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Omdat de woningcorporatie specifieke kenmerken heeft in de exploitatie van het sociale vastgoed, is de aandacht van de opstellers, gebruikers, controleurs en toezichthouders van de jaarstukken hierbij vooral gericht op RJ 645. Deze gaat voor een belangrijk deel over de waardering van het vastgoed van woningcorporaties, zoals de marktwaarde verhuurde staat, beleidswaarde en de ontwikkelprojecten.
Rekening houdend met RJ 645 zijn de vele andere Richtlijnen ook van toepassing. In het bijzonder noemen wij RJ 400 Bestuursverslag. Hierin staat welke informatie minimaal in het Bestuursverslag dient te zijn opgenomen. Dat gaat onder andere over de bestuurlijke terugblik, vooruitblik, risico’s en beheersmaatregelen.
Op 26 mei 2023 is de voorgenomen wijziging van RJ 400 gepubliceerd met als ingangsdatum 1 januari 2023. (Te vinden op www.Rjnet.nl/uitingen).
In deze wijziging heeft de Raad voor de Jaarverslaggeving de Corporate Governance Code gevolgd die in december 2022 was geactualiseerd.
Deze code, (Nederlandse Corporate Governance Code 2022), bevat veel nieuwe bepalingen op het gebied van ESG (Environmental, Social en Governance).
Door deze koppeling tussen deze documenten zullen alle rechtsvormen die de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving volgens de wet moeten naleven extra informatie moeten opnemen in het bestuursverslag over 2023.
De belangrijkste twee nieuwe punten betreffen de gevraagde invullingen aan “duurzame lange termijnwaardecreatie” en “cultuur en gedrag”. Daarnaast wordt ook informatie gevraagd over “diversiteit en inclusie”.
In de ontwerprichtlijn 400 staat dat het volgende in het bestuursverslag dient te zijn opgenomen.
“De visie van het bestuur op duurzame lange termijnwaardecreatie en op de strategie ter realisatie daarvan, alsmede een toelichting op welke wijze in het afgelopen boekjaar daaraan is bijgedragen. Daarbij wordt tevens verslag gedaan over de ter zake daarvan geformuleerde doelstellingen, welke effecten de producten, diensten en activiteiten van de onderneming hebben gehad op mens en milieu, hoe de belangen van stakeholders daarin zijn meegewogen, welke acties in dat kader zijn genomen en de mate waarin de gestelde doelstellingen zijn behaald. Daarbij wordt zowel van de korte als de lange termijn ontwikkelingen verslag gedaan”.
Wij weten dat woningcorporaties bezig zijn met gasloze nieuwbouwwoningen en talrijke duurzaamheidstrajecten. Deze hebben een plaats in de duurzame lange termijnwaardecreaties. Hierover zal de woningcorporatie al over schrijven in het bestuursverslag. Nieuw voor de woningcorporatie kan zijn om te schrijven over de belangen van stakeholders (bewonersorganisaties, gemeenten e.d.) en welke acties daarin zijn genomen.
Opmerkelijk is de toevoeging in deze ontwerprichtlijn, dat deze informatieplicht vervalt, indien zal worden gerapporteerd overeenkomstig de in de Nederlandse Wet opgenomen vereisten over de naleving van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD).
Het tweede punt is de te geven informatie over de cultuur en het gedrag en of het gewenst is daar wijzigingen in aan te brengen.
In de ontwerprichtlijn staat het als volgt: “ …hoe de cultuur, de onderliggende waarden en gedragingen die binnen de onderneming de wijze waarop deze worden bevorderd bijdragen aan duurzame lange termijn waardecreatie en, indien gewenst is daar wijzigingen in aan te brengen, welke initiatieven worden ondernomen om deze bijdrage verder te vergroten.”
Op deze manier te rapporteren in het bestuursverslag over cultuur en gedrag is iets waarop je je als woningcorporatie moet en wil voorbereiden. De meeste woningcorporaties zullen gedragsregels of een gedragscode hebben, maar bevatten deze ook het gevraagde element van het bevorderen van de duurzame lange termijnwaardecreatie? En welke acties zijn dan in het verslagjaar genomen om de bijdrage verder te vergroten?
Het is soms zoeken naar de betekenis van deze begrippen.
In hoofdstuk 2.1.5. van de Corporate GovenanceCode 2022 staat dit. “Het D&I beleid stelt in ieder geval concrete, passende en ambitieuze doelen om een goede balans te bereiken in genderdiversiteit en andere voor de vennootschap relevante aspecten van D&I voor wat betref de samenstelling van het bestuur, de raad van commissarissen, het executive committee (indien aanwezig), en een nader door het bestuur te bepalen categorie werknemers in leidinggevende functies (“subtop”).”
In de toelichting staan de volgende omschrijvingen.
Diversiteit betref daarbij alle aspecten en persoonskenmerken waarop mensen van elkaar verschillen, waaronder geslacht en genderidentiteit, leeftijd, etniciteit, arbeidshandicaps en seksuele oriëntatie. Inclusie heef betrekking op het vermogen van een organisatie om een cultuur te scheppen waarin elke medewerker zich gewaardeerd en gerespecteerd voelt, zodat medewerkers ongeacht hun identiteit dezelfde kansen krijgen en de diversiteit in doorstroming van werknemers naar de top wordt gefacili-. teerd. Inclusie betref tevens sociale veiligheid binnen de onderneming, waaronder de aanpak van grensoverschrijdend gedrag.
De Ontwerprichtlijn 400 vraagt om de volgende informatie in het bestuursverslag:
i. de doelen van het D&Ibeleid;
ii het plan om de doelen van het D&I beleid te bereiken;
iii de resultaten van het D&I beleid in het afgelopen boekjaar en – waar relevant en mogelijk – inzicht in instroom, doorstroom en retentie van werknemers;
iv de samenstelling wat betreft geslacht van het bestuur, de raad van commissarissen, het executive committee (indien aanwezig) en de subtop aan het einde van het afgelopen boekjaar.
Voor zover wij zien hebben veel woningcorporaties nog geen uitgewerkt D&I-beleid.
Ons advies is om tijdig werk te maken van deze wettelijke eisen aan het bestuursverslag, die naar verwachting spoedig in 2023 zullen zijn vastgesteld. Daarbij zullen niet alleen beleidsmatig documenten moeten worden opgesteld of geactualiseerd, zoals de duurzame lange termijnwaardecreatie (en het overleg hierin met belanghouders). Cultuur en gedrag (ook in relatie met de duurzame langetermijnwaardecreatie) en het D&I-beleid. Vervolgens zullen ook de bereikte resultaten moeten worden bijgehouden voor de verslaggeving.
Natuurlijk veel belangrijker is het om kennis te nemen van het achterliggende gedachtegoed en daadwerkelijk aan de slag te gaan met de hierboven besproken aspecten.
