We hebben het met onze overregulering en diverse ‘decentralisaties’ zo ingewikkeld gemaakt dat sector-overstijgend samenwerken bijna onontkoombaar is geworden. Al op jonge leeftijd leren we dat we meer kunnen bereiken door samen te werken. Toch weten we lang niet altijd ‘hoe’ we dit het beste kunnen doen en ‘wat’ we willen bereiken met onze samenwerking.
Het lijkt misschien tegenstrijdig, maar het is het beste om samenwerking alleen te beginnen. Het is belangrijk om duidelijk te weten wat je doelstellingen zijn. Het is zelfs nog beter om te weten wat je doel is met samenwerking en welk resultaat je wilt behalen. Hoe eenvoudiger en scherper geformuleerd, hoe beter. Het is ook goed om aan het begin na te denken over zaken zoals: “Kunnen we dit wel bereiken met de bestaande organisaties en hun personeel?” of “Hebben we misschien een andere aanpak nodig?” en “Dit past niet binnen de huidige regels en richtlijnen, maar het is wel noodzakelijk.”
Als je je doelstelling hebt geformuleerd, een goede en logische samenwerkingspartner hebt gevonden en overeenstemming hebt bereikt over wat en hoe, dan kun je met elkaar aan de slag gaan. Niemand zegt dat samenwerken makkelijk is, maar het begin ervan is vaak het beste moment. Op dat moment staan alle neuzen (nog) dezelfde kant op, is er een breed gedeeld enthousiasme en is er vertrouwen dat het doel en het resultaat zullen worden behaald.
Het is belangrijk om aan het begin duidelijke afspraken te maken over hoe je gaat samenwerken en wanneer en hoe je de voortgang van de samenwerking monitort. Helaas worden deze zaken maar al te vaak niet afgesproken. Toch zijn ze van cruciaal belang. Wie neemt welke verantwoordelijkheden, wie draagt de kosten en wie de opbrengsten? Hoe leg je verantwoording af. Leg dit vast in een samenwerkingsovereenkomst en laat het (bestuurlijk) goedkeuren. Dit bepaalt mede het succes van de samenwerking. Een ander belangrijk aspect is om af te spreken wat te doen als de resultaten tegenvallen en welke rol iedereen daarin speelt. Dit gaat niet alleen over het toewijzen van de oorzaak (hoewel dat ook belangrijk is), maar vooral over het vinden van een oplossing! Bijsturen is één ding, stoppen met de samenwerking is iets heel anders.
Wanneer je trouwt, denk je vaak niet direct aan scheiden. Maar het is belangrijk om de GO/NO GO en de exit-strategie te bepalen. Het is verstandig om, wanneer je een verbintenis aangaat, ook te denken aan de mogelijkheid van beëindiging. Dat klinkt misschien hard, maar het is belangrijk om zaken goed te regelen wanneer alles nog goed gaat. Denk hierover na voordat je begint met samenwerken. Met de samenwerking ga je ook verplichtingen aan. Als je de samenwerking beëindigt, moet je dit goed afhandelen. Als het duidelijk is dat het niet werkt en je de beoogde resultaten en doelen niet kunt behalen, is het beter om te stoppen in plaats van moeizaam door te blijven gaan.
Samenwerken doe je niet alleen
Dat klopt, doe het goed en goed geregeld of doe het niet.
