Geboeid publiek bij Seminar ‘Ethiek & Soft Controls’!
Een volle zaal, mooie bespiegelingen en een beroep op ethisch besef en gedrag op 22 november bij het seminar ‘Ethiek & Soft Controls’ van Hofmeier, Public Values en Scope & Skills.
Dagvoorzitter Piet Klop van Public Values opende de dag door aan te kondigen dat theorie en praktijk naadloos in elkaar zouden overgaan. Onderbuik gevoel, regels, procedures en hoe doe je dat nu allemaal in de praktijk, ethisch gedrag vertonen? En wat als er om je heen onethisch gedrag wordt vertoond?
De eerste spreker, Gert de Jong, nam ons 2500 jaar mee terug in de tijd naar de ethiek van Aristoteles. Waar hij meteen maar openbaarde dat zijn liefde voor Aristoteles eigenlijk alsmaar groeit en zijn theorie nog opvallend actueel is. Via gevolgenethiek, beginselethiek en deugdenethiek leidde hij de toehoorders over olifantenpaadjes langs de dilemma’s van de wisselwachter en orgaandonatie. Om te concluderen dat “het juiste midden” de te vinden weg is. Langs de vier kardinale deugden: moed-maat-verstandigheid-rechtvaardigheid gaf Gert inzicht in een soft-controls scan waarin persoonlijk functioneren wordt gemonitord. De belangrijkste vier aspecten daarvan: vertrouwen, betrokkenheid & motivatie, zelfsturend handelen en integriteit. Om te eindigen met de constatering dat ‘In Control’ zijn meer is dan targets managen.
Gert-Jan Spenkelink van Scope & Skills maakte (onethisch) gedrag bespreekbaar. Want dat blijkt in de praktijk maar wat lastig! Hiërarchie, daarmee gepaard gaande macht en afhankelijkheid, de relatie die op het spel kan komen te staan. Wat hebben de bovenstroom en de onderstroom hiermee van doen? Hoe reageer ik op manipulatie?
Via de fraudedriehoek (gelegenheid, motivatie/druk, rationalisatie) en de kalkoenmoeder en de bunzing werden de principes van beïnvloeding gepresenteerd. Dat zijn: geven & nemen (wederkerigheid), innerlijke spookbeelden en de vriendelijke dief. Herkenbare beelden, waarin soms een dun lijntje tussen goed en fout herkend werd. Vragen is altijd goed en een dialoog voeren leidt tot begrip. Dat werd in duo’s ook nog levendig geoefend. Al met al handige tips voldoende. Een boeiende les!
Hij loopt al een paar jaar mee in de corporatiewereld van menselijk gedrag, (gebrek aan) integriteit en hoe er mee om te gaan. Frans Bovenschen van Bovenschen Consultancy gepokt en gemazeld in de corporatiewereld benoemde de randvoorwaarden voor soft-controls en gaf aan de hand van sprekende voorbeelden uit de praktijk inzicht in het effect van ethiek op uw organisatie. Fraudepreventie is een combinatie van hard en soft controls. Richt systemen in, maar stel elkaar vooral vragen voordat je oordeelt. Een eerste voorval van (schijn van) fraude is een kans voor elke organisatie, daar kun je door er goed mee om te gaan preventieve werking uit halen!
Na de pauze gaf Karin Rosielle inzicht in de wijze waarop zij in diverse (interim) bestuursfuncties in de corporatiesector soft controls (en juist het ontbreken daarvan) hanteerde bij ethische dilemma’s. Helaas trof ze bij aanvang van nieuwe opdrachten nogal eens onaangename verrassingen aan. Lef en daadkracht zijn twee belangrijke karaktereigenschappen om in dergelijke moeilijke situaties de zaak bij de kop te pakken en niet de andere kant op te kijken. Het goede advies van haar vader bij haar eerste baantje in de Jordaan (”Je neemt niets zomaar aan van de baas!”) is een belangrijk vormende les geweest. Met anekdotes over ABC transacties, knoppenlijsten als stuurinstrument, frauduleuze mannenbolwerken en een kerstgeschenkentombola kwam ze tot de conclusie dat er bijvoorbeeld met de Fit&Propertest voor toezichthouders best vooruitgang is geboekt in de sector, maar iedereen moet waakzaam blijven en signalen van fout gedrag vroegtijdig onderkennen.
Grethe van Geffen van Seba cultuurmanagement nam ons aan de hand bij het nemen van besluiten onder externe druk. Dat heeft niet alleen te maken met de voorbije crisis, maar is een grotere maatschappelijke ontwikkeling betoogde zij. Met de eenvoudige definitie “ethiek is de zoektocht naar evaluatie van het handelen” zette ze de toon. Mede door de toegenomen informatiestromen (internet, social media) bestaat er geen vanzelfsprekend ethisch kader meer. Kennis = macht geldt niet meer, alles komt uit! Met hedendaagse voorbeelden als de Zwartenpietendiscussie en #MeToo leidde ze de vraag in of we meer door interacties worden gestuurd dan door eigen (ethisch) inzicht. Om te sluiten met de conclusie dat we inclusief leiderschap en weerbare individuen nodig hebben.
De middag werd afgesloten door Hofmeier sector leider corporaties Peter van Gilst die tevreden kon constateren dat de sprekers van de middag elkaar goed aanvulden en herkenbare en bruikbare lessen voor de aanwezigen hebben opgeleverd. Waarna een geanimeerde borrel het sluitstuk van de dag was. Een ieder ging verrijkt met inzichten en stof tot nadenken over ethiek huiswaarts.
Bekijk hieronder in de fotoslide een impressie van de dag
[widgetkit id=”11″ name=”Impressie seminar ethiek & soft controls “]